Istnieje kilka definicji pracoholizmu, najczęściej przyjmuje się jednak, że mówimy w jego przypadku o stanie psychicznym, dla którego typowy jest stały przymus wewnętrzny zmuszający tak do wykonywania samej pracy, jak i innych czynności, które są z nią związane. Bardzo często jest to również przymus myślenia o pracy i to nawet wówczas, gdy myśleniu temu towarzyszy uczucie dyskomfortu. Pojawia się ono nawet wówczas, gdy nie ma możliwości lub potrzeby poświęcania jej tak dużej uwagi. Pracoholizm jest też stanem uzależnienia od pracy, jaką się wykonuje. Jego skutkiem ubocznym jest między innymi zaburzenie równowagi, jaka powinna występować pomiędzy najważniejszymi elementami składającymi się na codzienne życie.
Związek jednostki oraz wykonywanej przez nią pracy jest u pracoholika konkurencją dla każdego innego, a sama praca okazuje się czymś, co daje znacznie większą satysfakcję niż samo życie codzienne. Dla objawów pracoholizmu charakterystyczne jest zresztą to, że nie zawsze są takie same, tym najbardziej klasycznym często towarzyszy więc świadomość ograniczonych możliwości sprawowania kontroli nad tymi zrachowaniami, które są związane z pracą. Ciekawym jest też zjawisko tolerancji, które wiąże się z potrzebą rezerwowania na pracę coraz większej ilości czasu nawet, jeśli wiąże się to z zaniedbywaniem innych przyjemności i zainteresowań. Co gorsza, tendencja ta utrzymuje się nawet wówczas, gdy pracoholik zdaje sobie sprawę z przynajmniej części szkodliwych następstw swojego zachowania. Pracoholizm można więc zaliczyć do zachowań patologicznych. Sam termin nie jest zresztą aż tak nowy, jak mogłoby się nam to wydawać, z powodzeniem posługujemy się nim bowiem już od roku 1968.
Co ciekawe, choć zdajemy sobie sprawę z tego, że w przypadku pracoholizmu mówienie o uzależnieniu jest uzasadnione, mamy do czynienia z uzależnieniem, które jest dość powszechnie społecznie akceptowane. Zaangażowanie w pracę jest często uważane za znakomity przykład zdrowego trybu życia, a zapracowanie jest przypisywane dobrym fachowcom. Sami pracodawcy cenią sobie zresztą pracowników, którzy są gotowi każdą swoją wolną chwilę poświęcić firmie i wcale nie uważają, aby współpraca z nimi stanowiła obciążenie. Szukając źródeł pracoholizmu często zwraca się uwagę na strukturę potrzeb psychicznych. Problem ten dotyka przede wszystkim osób mających skłonność do zachowań kompulsywnych, a także perfekcjonistów. Szczególnie zagrożone są nim osoby z osobowością neurotyczną, zaangażowanie w pracę pomaga im bowiem redukować lęk i podnosi poczucie własnej wartości.